استان کردستان یکی از سرسبزترین استان‌های ایران است که در دامنه کوه‌های زاگرس قرار دارد. این استان پهناور جاذبه‌های طبیعی و گردشگری بسیاری دارد که هرساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. اگرچه همه شهرهای کردستان از جاذبه‌ها و زیبایی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند، اما شهرهای سنندج، کرمانشاه، سقز و بانه محبوبیت بیشتری نزد گردشگران دارند. آب و هوای این استان به دلیل کوهستانی بودن، در فصل‌های پاییز و زمستان سرد و خشک و در فصل گرم سال مرطوب و معتدل است. به همین جهت فصل بهار و تابستان بهترین فصول برای بازدید از کردستان این خطه سرسبز به شمار می‌روند. البته باتوجه‌به فرهنگ غنی کردهای ایران، مراسم متنوعی در سراسر این منطقه به مناسبت فرارسیدن نوروز برگزار می‌شود که شرکت در آنها خالی از لطف نیست.
همچنین طبیعت استان کردستان در این ایام غرق در شکوفه‌های بهاری می‌شود و مناظر چشم نوازی را ایجاد می‌کند؛ بنابراین سفر نوروزی به این استان، برای گردشگران هم فال است و هم تماشا. ما نیز به بهانه فرارسیدن نوروز، تصمیم گرفتیم به معرفی آداب و رسوم نوروزی این شهر در وبلاگ تیک بان بپردازیم. پس با ما همراه باشید.
مراسم میر نوروز، خندیدن ممنوع
مراسم میرنوروزی یکی از آیین‌های منحصربه‌فرد نوروز است که اکنون تنها در مناطق کردنشین ایران اجرا می‌شود. این مراسم در اولین چهارشنبه سال نو برگزار می‌شود. مراسم میر نوروزی در واقع نوعی نمایش کمدی محسوب می‌شود که ریشه در آیین‌های کهن ایرانی دارد. در این نمایش مردم فردی را از میان خود به‌عنوان میر (پادشاه) نوروزی انتخاب می‌کنند و اداره امور را تا پایان عید به او واگذار می‌کنند. اگرچه تجربه پادشاهی ظاهراً جالب به نظر می‌رسد، اما معمولاً هیچ‌کس برای این کار داوطلب نمی‌شود. زیرا میرنوروزی در ایام حکومتش حق خندیدن یا حتی تبسم را ندارد. در این میان رعایای پادشاه نوروزی نیز وظیفه دارند تا با مشاهده کوچک‌ترین لبخند در چهره میر، او را از حکومت برکنار کنند. همچنین در این مدت به‌صورت نمادین به نزدیکان میرنوروزی خنجر اعطا می‌شود تا با مبارزه با یکدیگر مردم را سرگرم کنند.
نوروز، نوید پیروزی کیومرث بر ضحاک ستمگر
از آنجایی که کردستان تاریخ بسیار غنی دارد، مردم این منطقه به افسانه‌ها و اسطوره‌های ایرانی بسیار اهمیت می‌دهند. یکی از معروف‌ترین افسانه‌ها، افسانه پیروزی کاوه آهنگر بر ضحاک است؛ زیرا بنا بر باور کردها، کیومرث جوان تنومندی از نژاد کرد بوده که در کوهستان‌های رواندز اهریمن را شکست داده است. همچنین او به سپاهیانش دستور داده بود که در صورت پیروزی، آتشی پایین کوهستان روشن کنند تا مردم از این رویداد مهم آگاه شوند؛ بنابراین هنوز هم با فرارسیدن نوروز مردم مناطق کردنشین، آتش می‌افروزند دور آن می‌نشینند. در واقع در کردستان نوروز از سه مرحله:10 روز اول (جشن پیروزی کیومرث بر ضحاک) روز دوم (آغاز پادشاهی جمشید دادگر) روز سوم (قیام کاوه آهنگر بر علیه ضحاک و جانشینی فریدون) تشکیل می‌شود. پس بعید نیست که کردها از 21 اسفند(سالروز پیروزی کیومرث) تا 21 فروردین در کوچه‌هایشان آتش روشن کنند و از عدل و دادگری سخن بگویند.
آداب سفره هفت‌سین: از دست‌بوسی تا خوردن سیر
اگرچه همه ما ایرانیان بنا بر رسوم کهن خود در لحظه تحویل سال کنار سفره هفت‌سین می‌نشینیم، اما کردهای عزیز کشورمان در این خصوص آداب منحصربه‌فردی دارند. آنها پس از تحویل سال دست رسم دارند که دست بزرگ‌ترهای خانواده را ببوسند و از آنها طلب دعای خیر بکنند. بچه‌ها و جوان ها نیز باید سیر سفره هفت‌سین را بخورند و قسمتی از آن را نیز به کف پای خود بمالند. فلسفه این رسم در کتب تاریخی دوری از گزند نیش مار و عقرب در سال جدید عنوان شده است. زیرا در طبیعت غنی و کوهستانی منطقه ی کردستان تنوع جانوری بسیاری دارد که در منطقه حفاظت شده بیجار و پارک جنگلی سورین بانه دیده می‌شود.
کوسه به داس، جذاب‌ترین نمایش خیابانی نوروز
مراسم کوسه به داس یکی دیگر از نمایش‌های اصیل ایرانی است که به مناسبت فرا رسیدن نوروز در شهرهای کردنشین اجرا می‌شود. این آیین سنتی که در فهرست آثار ناملموس کشور قرار دارد، هرسال در شهر مهاباد برگزار می‌شود. در این مراسم یک فرد جوان از اهالی شهر نقش کوسه را بازی می‌کند و دو نفر دیگر به عنوان توبره‌کش و نی زن دور گردن او طناب می‌اندازند. این گروه نمایش که معمولاً بین 3 تا 6 عضو دارد در ایام نوروز به کوچه‌ها و خیابان‌ها می‌آیند. مردم نیز به استقبال آنها می‌آیند و با خوراکی‌های نوروزی نظیر شیرینی و خشکبار از آنها پذیرایی می‌کنند.
همچنین بنا بر رسم قدیمی نوازندگان محلی با ساز و دهل گروه نمایش را همراهی می‌کنند. کوسه نیز در حین مسیر با اهالی شهر خوش‌وبش می‌کند و توشه خود را بین کودکان تقسیم می‌کند. در واقع باید گفت مراسم کوسه به داس یکی از زیباترین نمایش‌های فولکلور خیابانی به شمار می‌رود که با سفر نوروزی به مهاباد شانس تماشای آن را خواهید داشت.
ما در این مقاله به معرفی جالب‌ترین آداب‌ورسوم نوروزی استان کردستان پرداختیم. البته جاذبه‌های گردشگری کردستان تنها به جاذبه‌های فرهنگی منحصر نمی‌ماند؛ بلکه جاذبه‌های طبیعی و آثار تاریخی مانند طاق‌بستان، عمارت خسرو آباد و بازارهای سنتی را نیز در برمی‌گیرد؛ بنابراین با توجه به تعداد بالای گردشگران این منطقه، اگر قصد دارید در نوروز 1402 با صرف کمترین هزینه به شهرهای کردستان سفر کنید، هرچه زودتر بلیط خود را از طریق سایت ما رزرو کنید. برای شما سفری آسوده و به یاد ماندنی را برای شما آرزومندیم.
